Lastik konusu karmaşık gibi görünse de aslında seçim yapmak çok zor değildir. Doğru boyutlarda, uygun hız ve yük oranına sahip bir lastik seçmeniz gerektiğini biliyorsanız geriye sadece güvendiğiniz bir markanın size uygun olan hamurlu bir lastiğine karar vermek kalıyor.
Lastik seçiminde; performans, hava koşullarına dayanıklılık, genel kullanım alanınız, yol tipi, artçı ve bagaj yük durumu ve son olarak yaşadığınız bölgenin iklimi temel alınmalıdır.
İyi bir lastik; temel tasarım hatları, kullanılan malzemeler ve karkas yapısı ile belli olur. Teknoloji ile birlikte kullanılan malzemeler ve karkas tasarımları da gelişerek çeşitlendi.
Bir lastiğin çok uzun kilometreler sonrasında ilk günkü yapısı ve görüntüsünü koruyor olması o lastiğin çok iyi olduğu anlamına gelmemelidir.
Mesela siz arazi/enduro bir motosiklet kullanıyorsanız; gevşek zeminlerdeki kavrama, dayanıklılık ve çamur tıkanmasına imkân vermeyen bir lastik seçmelisiniz. Aynı zamanda sert ve keskin yüzeylerde kesilme/yırtılma yaşatmayacak bir örgü yapısı olması da önemlidir. Ama bu seçimi yaparken eğer bu lastikler ile asfalt yola girerseniz yol tutuşunun azalacağını, viraj performansının düşeceğini, konforlu olmayacağını ve kulakları rahatsız edebilecek bir gürültü meydana geleceğini aklınızda bulundurmalısınız.
Lastik yanaklarında yazan bilgiler nedir?
Mesela 190/55R19 (73W) yazılı bir lastiği ele alalım. Bu lastik 190 mm taban genişliğine, taban genişliğinin %55’i yani 104,5 mm profil yüksekliğine sahip olduğunu ve 19 jant için üretildiğini gösterir. 73W ise hız ve yük oranını verir. Eğer hız ve yük oranı parantez içerisinde ise lastiğin yazılı değerlerdeki hız/yük oranına sahip olduğunu, parantez içinde değil ise bu değerlerin lastiğin maksimum değerleri olduğunu anlamalıyız.
Lastiğin üzerinde yazan basınç değeri ise lastiğin taşıyabileceği yüke göre yazılmaktadır. Ancak siz motosikletin kullanıcı el kitabında veya lastik üreticisinin yazdığı değerlere uygun aralıkta bir basınçta kullanmalısınız.
Lastiğimin üretim tarihi nedir?
2000 yılından itibaren üretilen neredeyse tüm lastiklerde lastik tarihlerinin etiket yerine üretim aşamasında lastiğin üzerine işlenmesi kararı alınmış ve bu tarih hafta ve yıl olarak işlenmiştir. İlk iki rakam lastiğin üretildiği haftayı, son iki rakam ise üretim yılını gösterir. Ayrıca bir lastiğin üretim tarihinden itibaren maksimum 10 yıl ömrü olduğunu da belirtmeden geçmeyelim.
Tubeless bir lastiğe iç lastik takılır mı?
Arazi motosikletlerinde kullanılan tel jantlar haricinde birçok motosikletin lastikleri tubeless olarak üretilmektedir. Tubeless bir lastiğe iç lastik takılması herhangi bir sorun teşkil etmemektedir. Ayrıca iç lastik takılması lastiğin hız oranını 210 km/s den daha düşük seviyedeki bir lastiğin hız oranını etkilemez iken üzerindeki lastiklerin oranını düşürür.
Tubeless lastikler nereden çıktı?
Lastik yapımında kullanılan kauçuk malzemeler yapısal olarak içlerinde hava boşlukları bulundurmaktadır. Teknoloji ilerlemeden önce tüm lastikler iç lastikli olarak kullanılmaktaydı. İç lastikler içerisinden hava geçişine engel olabilen kauçuk malzemeler ile üretilmiştir. Tubeless lastikler ise lastiğin iç kısmına iç lastik malzemesinin yerleştirilmesi ile elde edilmiştir. Bu sayede yolda meydana gelebilecek bir delinme sonrası lastiğin havasının aniden boşalmasını engelleyerek emniyetli bir sürüş sağlarken ayrıca kolay ve hızlı tamir edilebilme imkânı sunar.
Lastik ömrünü neler etkiler?
Lastiklerin üretim sonrasında serin, kuru bir yerde ve doğrudan güneş ışığı almadan, kimyasallardan, su veya diğer ozon etkilerinden uzakta saklandığı sürece lastik ömründen eksilme olmayacaktır. Genel geçer bir kural olarak bir lastiğin uygun saklama koşullarında olduğu sürece 5 yıl saklanabileceği bilgisi yer almaktadır.
Zorlu arazi koşulları, aşırı hız, ani hızlanma/yavaşlamalar, doğru olmayan lastik basınçlarında kullanmak lastiklerin ömrünün kısalmasına neden olmaktadır.
Kullanmadığımız zamanlarda lastikler zarar görür mü?
Birçok kullanıcı motosikletlerini kullanmadıkları zamanlarda ya lastiklerin yer ile temasını keserek havaya kaldırıyor ya da lastiklerin altına ahşap malzemeler koyuyorlar. Aslında yapılması gereken en önemli şey lastik basınçlarını olması gereken değerlerde tutmaktır. Eğer uygun lastik basınç değerinde olduğunu düzenli aralıklar ile kontrol edersek başka bir işlem yapmamıza gerek yoktur.
| Lastik Hız Derecesi | J’ye kadar | J’nin üstünde, V’ye kadar | V’nin üstünde |
| Maksimum Hız Limiti | 100 km / saat | 240 km / saat | 240 km / s’den fazla |
| Maksimum Delik Çapı | 6 mm | 3 mm | Onarıma izin yok |
| Maksimum Onarım Sayısı | 2 | 1 | Onarıma izin yok |
Yolda lastiklerimin basınçlarını nasıl ayarlarım?
Kullanıcı el kitaplarında belirtilen lastik basınç değerlerine uymak lastik ömrü, sürüş emniyeti ve konfor açısından çok önemlidir. Lastik basınç ayarları ise lastik soğukken yapılmalıdır. Yola çıktığımızda lastikler ısınır ve sıcak lastiklerin basınçları soğuk olduğu zamana göre 5-7 psi yüksek görünür.
Ayrıca yollarda lastik basınçlarını kontrol ettiğimiz benzin istasyonları ve birçok lastik tamircisinde yer alan lastik basınç ayar cihazları kalibrasyonları uygun zamanlarda yapılmamakta ve hava tanklarının içlerinde nem oluşması durumları meydana gelebilmektedir. Bu sebeple mümkünse kendinize uygun birer pompa veya lastik basınç ölçme aletlerinden edinmenizi öneririm.
Hatırlatalım farklı yükler ve farklı sürüş koşulları da lastik basıncının yeniden ayarlanmasını gerektirebilir.
Herhangi bir lastik patlaması durumunda, lastiğe uygulanan onarıcı sıvılar veya lastik tamir kitleri ile uzun süreli kullanım ise tavsiye edilmemektedir. Ayrıca eğer lastiğin yanak kısmında bir patlak var ise tamir etme işine girmeden lastik değişimi yapmak hayati derecede önemlidir.
İki teker ile yola bağlı olan bizler özellikle lastik konusunda hata yapabilecek kadar bir lükse sahip değiliz. Çok basit adımları takip ederek lastiğimize iyi bakabilir ve yola daha sağlam basabiliriz.
#ekipmansızasla #motopilot
MotoPilot 